Spinvis – Voor Ik Vergeet

Over dementie gaat dit lied.

Hoe je langzaam alles vergeet, en hoe de toestand van een dement persoon lijkt op die wanneer je droomt, waarin je ook alles gelijk vergeet.

Dit lied gaat over vergeten. Herinneringen spelen daarbij een grote rol, maar de kern is juist dat die kunnen vervliegen (als je dement raakt), en hoe de wereld er dan uit zou zien.

Naarmate je ouder wordt, verandert de wereld om je heen, en vervagen je herinneringen ervan.

"Voor ik vergeet... dat hier een kerk heeft gestaan."

Volgens mij ging dit om de Sint-Pauluskerk in Utrecht (reeds gesloopt). Je wordt ouder, en de wereld verandert: waar in jouw herinneringen altijd een kerk heeft gestaan, staat die er nu niet meer. Je verwondert je erover, maar ook over het feit dat er een tijd kan gaan komen, waarin je die dingen vergeten bent. Dat je, dementerend, vergeet dat daar ooit een kerk heeft gestaan. Dan is alles nieuw, en kan je niet meer terug vallen op je herinneringen. Hij zingt dit lied, en kan dit lied alleen maar zingen, vóórdat hij dat vergeten is. "Vóór ik vergeet..."

"Koninginnedag, en wie toen mijn vrienden zijn geweest."

Dit betreft een belangrijke gebeurtenis in Eriks (Spinvis') leven, waar ik niet over in detail zal treden. De verwoording "zijn geweest" legt wederom de nadruk op het voorbijgaande, op het feit dat alles veranderd is.

"Van straten en examens en vakanties en ruzie op een feest, ergens in de Biltstraat, waar ik toch niemand kende."

Ik vermoed dat dit, net als alle overige teksten in dit lied, verwijzingen zijn naar herinneringen die hij heeft van zijn leven. Inclusief de gekke, kleine details die daarbij komen. Hij heeft bij de genoemde ruzie kennelijk de gedachte gehad, dat hij er toch niemand kende (en dat het misschien dus niet zo veel uitmaakte, die ruzie). Schijnbaar irrelevante details, maar ze zitten er wel. En dat alles zou verdwijnen als hij vergeetachtig raakt en het alles zou vergeten. Alle gebeurtenissen, en alle details, weg.

"De hele dag, en alle worden, en elk uur... De hele dag, en ook de nacht, en de zomers, en de handen van mijn vader... Vergeet ik op den duur."

*Alles* weg. Het blijvende van de ervaring (de hele dag, en ook de nacht), de herinneringen (en de zomers, en de handen van mijn vader), en zelfs de woorden die je spreekt.
(Anekdote: toen mijn opa dement werd, ging hij Fries spreken. Hij had als kind altijd Fries gesproken. Hij sprak tegen het einde van zijn leven geen woord Nederlands meer, hij was werkelijk weer zoals hij als kind was. In zijn hoofd was hij ook nog jong. Hij herkende zijn vrouw niet, en als zijn kinderen (bijv. mijn vader) als man van in de 40 hem vertelde dat hij zijn zoon was, dan moest hij schaterlachen. Wat een grap, iemand van 40 zijn zoon... Dat kon helemaal niet, zo'n oude vent.)

En, als klap op de vuurpijl:

"Ik hou van jou. Ik hou zoveel van jou... Tot ik vergeet. Jou vergeet. En nog alleen maar lijk te dromen."

Zelfs datgene wat hem het meest lief is, zijn liefde zelf, zal hij (kunnen) vergeten. Álles weg. En zodra dat gebeurt, zal zij nog steeds bij hem zijn, alleen zal hij haar niet meer kennen. Het zal zijn alsof hij droomt, in de nabijheid van zo'n mooie vrouw, zonder ook maar enig idee te hebben waarom zij zo lief is, en waarom zij bij hem is.